HAKARET SUÇU, İNTERNET ÜZERİNDEN HAKARET SUÇU VE CEZASI

Hakaret suçu,  şerefe karşı işlenen suçlardandır. Kişinin, onur,şeref ve saygınlığını rencide etmeyi hedefleyen  yahut sövme suretiyle  söylenen sözler  hakaret suçunun içeriğini oluşturmaktadır. İnternet üzerinden hakaret suçu işlendiğinde de suçu işleyen kişi TCK 125 ‘e göre cezalandırılacaktır. Hakaret suçu, Whatsapp, Telegram, Mail gibi uygulamalardan mesaj atma ile yahut İnstagram uygulamasından mesaj atarak, gönderinin altına yorum yazma suretiyle, Twitter’de alıntılayarak, yorum yazarak, mesaj göndererek, Facebook’ta mesaj atarak, yorum yazarak v.b diğer tüm sosyal medya uygulamalarında işlenebildiği gibi bir çok yöntemle internet üzerinden işlenebilir. İnternet yolu ile hakaret günümüzde en çok işlenen suç tiplerinden biridir. Şüpheli, mağdur ile yüzyüze gelmemesi sebebiyle rahat bir şekilde hakaret niteliğinde sözler sarfedebilmektedir. Örnek vermek gerekirse eğer bir kişinin fotoğrafının altına “ şişkoya bak domuza benziyorsun” şeklinde yorum yapmak hakaret suçunu oluşturmaktadır.

 TCK’da Hakaret suçunun tanımı ve cezası şu şekilde belirtilmiştir :

• TCK 125/1 “Hakaret : Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden (…) (1) veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir. (2) Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkrada belirtilen cezaya hükmolunur”.

HAKARET SUÇU SEBEBİYLE ŞİKAYET VE UZLAŞTIRMA MÜESSESESİ

Hakaret suçu “şikayete bağlı suçlar” kapsamında yer almaktadır. Dolayısıyla bu suç nedeniyle soruşturma başlatılması için kişinin talebi olması gerekmektedir. Şikayet süresi 6 aydır. 6 Aydan sonra kişi şikayet hakkını kaybeder zira bu süre, hak düşürücü süredir.

Sadece “Kamu görevlisine hakaret suçu” ve “ Cumhurbaşkanına Hakaret suçu” şikayete bağlı değildir. Savcılık re’sen takibini yapmaktadır. Şikayetten vazgeçilse dahi, soruşturma ve kovuşturma devam eder.

Hakaret suçları soruşturma aşamasında, “kamu görevlisine hakaret “ ve “cumhurbaşkanına hakaret” suçu hariç, uzlaştırma bürosuna gönderilmektedir. Taraflar uzlaştırma aşamasında uzlaşırlarsa eğer, kovuşturma aşamasına geçilmez ve aynı fiil sebebiyle tekrar şikayetçi olunamaz. Kovuşturma aşamasında da uzlaşma sağlanabilir.

Hakaret suçunda görevli mahkeme “ Asliye Ceza Mahkemeleri” ‘dir. 

HAKARET SUÇUNUN FAİLİ VE MAĞDURU

 Bu suçun faili, herhangi bir kişi olabilir . Fakat tüzel kişiler bu suçun faili olamazlar .Suçun mağduru ise herhangi biri olabilir.Mağdur kamu görevlisi ise, TCK 125/3-a ‘ya göre, suçun cezası artar. Zira mağdurun kamu görevlisi olması nitelikli hal oluşturmaktadır.

Ölülerin bu suçun mağduru olabilmesi konusu tartışmalıdır. Fakat ölmüş bir kişinin hatırasına söylenen sözlerin hakaret suçu kapsamında değerlendirilmemesi gerektiğini düşünüyoruz. Zira, ölmüş bir kişinin hatırasına hakaret eden kişi TCK 130 ‘da ayrıca cezalandırılmaktadır.

CEZANIN AĞIRLAŞTIRILMASINI GEREKTİREN NİTELİKLİ HALLER

TCK 125/3 VE TCK 125/4’te hakaret suçunda ceza ağırlaştırılmasını gerektiren nitelikli haller düzenlenmiştir. İnternet yolu ile hakaret etmek suçun nitelikli hal kapsamında sayılmamaktadır. Fakat İnternet veya sosyal medya üzerinden işlenen hakaret suçları aleni işlenirse eğer, aleniyet nedeniyle hakaret suçu cezası 1/6 oranında arttırılır. Mesaj atma yolu ile işlenirse aleniyet teşkil etmediğinden arttırım uygulanmaz.

Hakaret suçu kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenirse eğer, kanunumuza göre ceza miktarı arttırılmaktadır. Örneğin, devlet hastanesinde çalışan bir hekime görevi sırasında hakaret edici sözler sarf etmek, kamu görevlisine hakaret suçunu oluşturmaktadır

İnsanlar için önem sarf eden, kutsal olan bir durum sebebiyle kişileri aşağılamak da hakaret suçunun nitelikli hallerinden biridir.

TCK ‘da cezanın ağırlaştırılması gerektiren nitelikli haller  şu şekilde düzenlenmiştir :

“Hakaret suçunun;

a) Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı,

 b) Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı,

 c) Kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle, İşlenmesi halinde, cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz.

(4) (Değişik: 29/6/2005 – 5377/15 md.) Hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılır. (5) (Değişik: 29/6/2005 – 5377/15 md.) Kurul hâlinde çalışan kamu görevlilerine görevlerinden dolayı hakaret edilmesi hâlinde suç, kurulu oluşturan üyelere karşı işlenmiş sayılır. Ancak, bu durumda zincirleme suça ilişkin madde hükümleri uygulanır”

HAKARET SUÇUNUN CEZASIZLIK NEDENLERİ

Cezasızlık nedenleri dört başlık altında toplayabiliriz. Aşağıda sayılan hallerin bir kısmında ceza vermekten vazgeçilebildiği gibi, indirim de uygulanabilmektedir.

1. İspat Hakkının Kullanılması ( TCK 127)
2. Karşılıklı Hakaret ( TCK 129/3)
3. Suçun Kasten Yaralamaya Tepki Olarak İşlenmesi ( TCK 129/2)
4. İddia ve Savunma Dokunulmazlığı ( TCK 128)

HAKARET SAYILMAYAN SÖZLER

Hakaret sayılmayan sözler, kanunumuzda açıkça belirtilmemiştir. Fakat Yargıtay’ın yerleşik uygulamalarına göre; eleştiri veya ağır eleştiri niteliğindeki sözler, nazik olmayan kaba sözler,beddualar hakaret niteliğinde sözler değildir. Bu suçun kapsamını oluşturmaz. Yargıtay Kararlarında örneğin birine “ allah senin belanı versin”, “dinsiz”, “siz nasıl polissiniz lan”, “lan ulan allahsız”,”çingene”“ sen okumamış cahil birisin ne anlarsın”, “kimsin lan sen” gibi sözler Hakaret Suçu olarak değerlendirilmemiştir.

ÖRNEK YARGITAY KARARLARI

• Yargıtay 18. Ceza Dairesi’nin E.2018/7790, K.2019/1445, T.16.1.2019 sayılı kararında “İncelenen dosyada, şüphelinin ad ve soyadının yazılı olduğu @… kullanıcı adlı twitter hesabından müştekiden bahsedilerek paylaşımlar (retweetler) yapıldığının anlaşılması karşısında; CMK’nın 170/2. maddesi uyarınca dosyadaki mevcut delillerin şüpheli hakkında hakaret suçunun işlendiği hususunda iddianame düzenlenebilmesi için yeterli şüphe oluşturduğu açık olduğu gerekçesiyle şüpheli hakkında kovuşturmaya yer olmadığına ilişkin karar ve bu karara itiraz sonucu verilen itirazın reddine dair merci kararı hukuka aykırı kabul edilmiştir
• Yargıtay 18.Ceza Dairesi’nin E.2016/12944, K.2018/5756, T.18.4.2018 sayılı kararında “Sanığın twitter isimli sosyal paylaşım sitesinden paylaştığı tweet ve retweetlerdeki ifadelerle, suçun işlendiği tarihler, paylaşımlarda kullanılan ifade ve resimlerden yola çıkılarak açıkça katılanı kastettiğinin anlaşılması ve bu paylaşımların küçük düşürücü onur, şeref ve saygınlığı rencide edici boyutta olması nedeniyle hakaret suçunun unsurlarının oluştuğu gözetilmeden beraat kararı verilmesi, bozma nedeni olarak kabul edilmiştir.

Hakaret suçları kapsamında ceza dosyası takibi ve akabinde açılacak tazminat davası için Hukuk Büromuz ile iletişime geçebilirsiniz.

Av. Funda Güney

Tel: 0507 842 25 65